Odszkodowanie za zwolnienie z pracy w Norwegii. Jak wygląda proces prawny – przedsądowy i sądowy?

Larysa Bulut
for 3 døgn siden
3 min lesing

Co zrobić, gdy zostałeś niesłusznie zwolniony z pracy?

W Norwegii prawo pracy chroni pracowników przed nieuczciwym lub bezpodstawnym zwolnieniem. Jeśli zostałeś zwolniony i uważasz, że pracodawca nie miał do tego dobrego powodu, możesz walczyć o swoje prawa. W tym artykule wyjaśniamy, co możesz zrobić krok po kroku.

Jeśli masz wątpliwości co do swojej sytuacji, warto skonsultować się z adwokatem mówiącym po polsku i uzyskać profesjonalne wsparcie.

Możesz mieć prawo do darmowej pomocy prawnej. Osoby, które potrzebują pomocy prawnej, mają do niej prawo, jeśli ich miesięczny dochód obecny brutto nie przekracza 29 166 kr dla osób samotnych oraz 45 000 kr na rodzinę dla osób pozostających w związku małżeńskim. Oszczędności (nettoformue) nie mogą przekraczać 150 000 kr.

Czy zwolnienie było uzasadnione?

Pierwsze pytanie brzmi: czy pracodawca miał prawo Cię zwolnić?

Zgodnie z § 15-7 ustawy o środowisku pracy (Arbeidsmiljøloven), wypowiedzenie musi być uzasadnione. Może ono nastąpić z powodu:

przyczyn leżących po stronie pracownika (np. poważne naruszenia obowiązków służbowych, wielokrotne upomnienia),
przyczyn leżących po stronie pracodawcy (powody ekonomiczne lub organizacyjne).

Oto przykłady sytuacji, w których wypowiedzenie może być nieprawidłowe lub nieważne:

Brak uzasadnionej przyczyny – wypowiedzenie nie odnosi się do rzeczywistych potrzeb firmy ani do zachowania pracownika (§ 15-7).
Naruszenie zasady senioralności – pominięcie stażu pracy przy zwolnieniach grupowych.
Brak rozmowy konsultacyjnej – brak spotkania z pracownikiem przed wypowiedzeniem (§ 15-1).
Brak pisemnego wypowiedzenia – wypowiedzenie ustne lub przez SMS jest nieważne (§ 15-4).
Zwolnienie podczas zwolnienia lekarskiego – nie wolno zwolnić pracownika z powodu choroby przez pierwsze 12 miesięcy (§ 15-8).
Zwolnienie kobiety w ciąży lub na urlopie rodzicielskim – jest niezgodne z prawem (§ 15-9).
Odwet za zgłoszenie nieprawidłowości – tzw. „whistleblowing” (§ 2A-2).
Zwolnienie dyscyplinarne bez poważnego naruszenia obowiązków – np. bez przemocy czy poważnego nadużycia (§ 15-14).
Zwolnienie bez realnego rozważenia alternatyw podczas reorganizacji.
Naruszenie wymogów formalnych – np. brak informacji o możliwości złożenia sprzeciwu.

Co możesz zrobić, jeśli zwolnienie było nielegalne?

Jeśli uważasz, że zostałeś zwolniony niesprawiedliwie, możesz żądać:

Przywrócenia do pracy – powrotu na dawne stanowisko.
Odszkodowania finansowego – za utracone wynagrodzenie.
Zadośćuczynienia za stres – jeśli zwolnienie wpłynęło negatywnie na Twoje zdrowie psychiczne.

Jak zacząć – skontaktuj się z adwokatem

Najlepiej od razu skontaktować się z adwokatem (prawnikiem). W wielu przypadkach masz prawo do bezpłatnej pomocy prawnej (fri rettshjelp), jeśli spełniasz kryteria dochodowe.

Pismo z żądaniem – pierwszy krok

Adwokat przygotuje pierwsze pismo do Twojego pracodawcy, tzw. kravbrev. Zawiera ono zazwyczaj:

żądanie powrotu do pracy (jeśli nadal jest to aktualne),
żądanie odszkodowania,
propozycję ugody, np. wypłatę rekompensaty,
termin odpowiedzi – zwykle 2 tygodnie.

Co jeśli pracodawca nie odpowie?

Zdarza się, że pracodawcy ignorują pismo – często w przypadku małych firm z problemami finansowymi lub słabym zarządzaniem. Adwokat sprawdzi wtedy, czy firma jest wypłacalna. Jeśli nie – może złożyć wniosek o upadłość firmy do sądu. W takiej sytuacji możesz ubiegać się o zaległe wynagrodzenie z funduszu NAV (lønnsgarantiordningen).

Co jeśli pracodawca odpowie?

Pracodawca może odpowiedzieć sam lub przez swojego adwokata. Może wtedy:

odrzucić Twoje żądania,
zaproponować alternatywną ugodę (np. niższe odszkodowanie),
zaakceptować Twoje warunki.

Adwokat przeanalizuje odpowiedź i doradzi, czy warto pójść na ugodę, czy lepiej iść do sądu.

Jeśli sprawa trafi do sądu – co trzeba wiedzieć?

Czasem nie da się osiągnąć porozumienia i konieczny jest proces sądowy. Oto najważniejsze informacje:

Bezpłatna pomoc prawna

Jeśli masz niskie dochody, przysługuje Ci darmowa pomoc adwokata.

Ryzyko procesowe

Nawet jeśli masz rację, nie masz gwarancji wygranej. Adwokat omówi z Tobą szanse i ryzyko.

Mediacja sądowa (rettsmekling)

Zanim sprawa trafi do głównej rozprawy, sąd może zaproponować mediację z udziałem sędziego. Często sprawy kończą się na tym etapie.

Rozprawa główna (hovedforhandling)

To formalna rozprawa, gdzie strony przedstawiają dowody, świadków i argumenty.

Wyrok (dom)

Sąd wydaje wyrok, od którego można się odwołać do Sądu Apelacyjnego.

Skontaktuj się z kancelarią adwokacką Bulut & Co Advokatfirma: Post@bulutco.no, +47 46 23 26 26 w języku polskim i uzyskaj profesjonalne wsparcie.

https://bulutco.no/