Niestety dla wielu osób, to jest tragedia økonomiczna zostać się bez sriodków do życia w Norwegii w ciągu 4,5 miesięcy.
Osoba, która straciła z tego czy innego powodu pracę ma prawo zarejestrować się jako osoba bezrobotna w NAV i wnioskować o zasiłek dla bezrobotnych – dagpenger. Chodzi o zwykłym bezrobociu – nie permitteringu.
Podstawowe warunki do zwykłego zasiłku dla bezrobotnych dagpenger są:
- minimalna kwota wypracowana kr 76 013 (0,75 G) w ciągu ostatnich 12 miesięcy, lub kr 228
040 (2,25 G) w ciągu ostatnich 36 miesięcy. Dochód z Polski lub innych krajów Unii
Europejskiej też można dołączyć.
- rejestracja jako osoba poszukująca prace oraz wysłanie meldekort
- faktyczny pobyt w Norwegii
Osoba bezrobotna, która spełnia te warunki nie może jeszcze spokojnie szukać pracę i dostawać zasiłek. Przy otrzymaniu każdego wniosku o dagpenger NAV decyduje, czy osoba jest winna w tym, ze straciła pracę i czy dostanie «kare» w formie 18 tygodni oczekiwania bez zasiłku – «forlenget ventetid».
Jako reguła główna NAV wystawia decyzje z tym czasem oczekiwania zasiłku – karencja – we wszystkich przypadkach, gdzie:
– pracownik sam złożył wypowiedzenie,
– podpisał ugodę za porozumieniem stron,
– dostał wypowiedzenie/zwolnienie dyscyplinarne spowodowane okolicznościami pracownika
– odmówił propozycje nowej pracy
Praktyka NAV-u nie jest koniecznie zgodna z prawem norweskim i osoba bezrobotna często czuje się beznadziejnie w walce/dialogu z NAV-em. Wersja pracodawcy o tym, jaki jest faktyczny powód skończenia współpracy w 99% przypadków jest akceptowana przez NAV jako wiarygodna.
Prawo, które reguluje karencje zasiłku dagpenger jest jednak więcej zaawansowane i sprawiedliwie. Każda sytuacja muszę być indywidualnie rozpatrzona, a nie standardowo dla wszystkich wystawiana karencje na 18 tygodni.
Karencja nie może być przyznana:
– gdy osoba wnioskująca o zasiłek dla bezrobotnych sama rezygnuje, jako alternatywa dla
zwolnienia z powodu redukcji w firmie i można to udokumentować, że dana osoba nie miała
realnego wyboru i że wypowiedzenie nie jest spowodowane okolicznościami pracownika
– gdy osoba wnioskująca o zasiłek dla bezrobotnych może przedstawić zaświadczenie lekarskie
lub w inny sposób udowodnić, że ze względów zdrowotnych nie może kontynuować swojej
obecnej pracy, ale poza tym jest zdolny do innego typu pracy
– gdy osoba zrezygnowała z pracy przez ten fakt, że małżonek lub partner (zarejestrowany jako
samboer) zmienił miejsce pracy i rodzina muszę przez to przeprowadzić się.
– gdy osoba ma już umowę na podjęcie innej pracy, która po ogólnej ocenie wydaje się co
najmniej równie bezpieczna i stabilna, jak i praca obecna
– gdy praca obecna jest opłacana znacznie poniżej taryfy (umowy zbiorowej krajowej lub
lokalnej) lub praktyki w branzy
– gdy osoba rezygnuje z pracy z powodu mobbingu lub nękania w pracy, gdy można to
udowodnić, ewentualnie udokumentować (SMS-y, nagrania rozmów i t.d)
– gdy osoba rezygnuje z pracy z powodu istotnych naruszeń przepisów ustawy o środowisku
pracy – arbeidsmiliøloven
– gdy osoba rezygnuje z pracy z miejsca pracy, w którym dopuszcza się poważne przestępstwo
związane z pracą i/lub handel ludźmi. (Dotyczy to niezależnie od tego, czy sam pracownik jest
narażony na te warunki w miejscu pracy)
– gdy pracownik zostaje zwolniony za chorobę lub niewykonanie pracy bez winy pracownika
i z przyczyn, za które nie można go obwiniać.
Jeśli straciłeś pracę z tego czy innego powodu, sprawdź, czy podlegasz pod wyjątek, żeby dostać zasiłek dagpenger bez karencji. Jeśli tak, warto przedstawić szczegóły rozwiązania stosunku pracy jeszcze we wniosku o zasiłek. Jeśli NAV wystawił już decyzje o karencji, „Forlenget ventetid”, to warto napisać odwołanie.
Jeśli dostałeś decyzje o karencje, a miałeś podstawę do skończenia stosunku współpracy i nie masz żadnego innego dochodu, to często należy pomoc prawna darmowa, nawet jeśli wcześniej miałeś wysoki dochód. Adwokaci Kancelarii prawnej dla Polaków w Norwegii Bulut & Co są specjalistami w sprawach NAV-u. Możesz skontaktować się przez mejl Post@bulutco.no lub tel. 46 23 26 26 w języku polskim.